Czy w ortezie koniecznie trzeba chodzić o kulach?
Ortezy i kule ortopedyczne to podstawowy sprzęt do rehabilitacji i leczenia. Wspierają proces gojenia urazów, ułatwiają poruszanie się i funkcjonowanie pacjenta. Akcesoria te są też niezbędne dla osób trwale niepełnosprawnych. Używane są ponadto przez sportowców, osoby starsze i pacjentów po kontuzji kończyn lub zabiegach operacyjnych. Oba akcesoria medyczne mają inne funkcje, niekiedy konieczne jest używanie obu jednocześnie. Wyjaśniamy, czy w ortezie można chodzić bez kul.
Co to są ortezy i kule ortopedyczne?
Ortezy stabilizują staw, usztywniają go i utrzymują określony zakres ruchu. Mogą być w formie miękkiej lub sztywnej z szynami i regulacją. Wyróżnia się głównie ortezy na kończyny dolne i górne oraz barkowe, szyi i tułowia. Służą do rehabilitacji i gojenia urazów po kontuzji, mogą zastępować także klasyczny gips, jako bardziej praktyczny stabilizator stawu. Zalecane są sportowcom, seniorom, dzieciom i osobom z urazami różnego rodzaju. Pomagają w rekonwalescencji i powrocie do pełnej sprawności.
Kule także wspierają powrót do sprawności poprzez podparcie ciała i odciążenie chorej kończyny. Dostępne są kule łokciowe i pachowe, różnią się one działaniem i sposobem chodzenia. Zdecydowanie popularniejsze są modele łokciowe ze względu na wygodne użycie i zachowanie prawidłowego wzorca chodu. Używane mogą być regularnie przez niepełnosprawnych ruchowo lub pacjentów leczących urazy kończyn. Niekiedy zalecane są na stałe seniorom z powodu zwyrodnień, niedowładów kończyny, zużycia aparatu ruchu czy dolegliwości bólowych. Niekiedy kule niezbędne są też po różnego rodzaju zabiegach operacyjnych, nie tylko ortopedycznych.
Czy w ortezie trzeba chodzić o kulach?
Wszystko zależy od konkretnego przypadku i nie da się tego jednoznacznie określić. To, czy w ortezie można chodzić bez kul, określa lekarz ortopeda lub fizjoterapeuta. Zazwyczaj specjaliści zalecają chodzenie o kulach. Zwłaszcza zaraz po doznaniu urazu, jak złamanie czy zerwanie więzadła, konieczne jest chodzenie w ortezie o kulach. W tym czasie staw, oprócz stabilizacji, potrzebuje też odciążenia, dlatego kule są niezbędne do rehabilitacji i gojenia urazu. O tym, kiedy można je odstawić, decyduje lekarz i fizjoterapeuta dobrze znający problem pacjenta.
Chodzenie w ortezie stawu skokowego i kolanowego
Ortezy stawu skokowego służą do stabilizacji i usztywnienia kończyny po urazach jak złamania, zwichnięcia, skręcenia stawu itp. Stabilizatory wspierają rehabilitację, powrót do sprawności i umożliwiają chodzenie. Kluczowe znaczenie dla leczenia ma dobrze dobrana orteza, zwłaszcza w formie buta ortopedycznego. Ważne jest też unikanie przeciążenia stawu. Orteza powinna być założona na odpowiedniej wysokości, nie może powodować ucisku i być za luźna. Dodatkowo lekarz powinien poinstruować pacjenta, jak ma chodzić i czy zakładać ortezę na noc.
Chodzenie w ortezie stawu kolanowego cechuje się podobnymi zasadami, jak w przypadku każdej ortezy kończyny dolnej, ale zazwyczaj zachodzi tu dodatkowo konieczność chodzenia o kulach, by odciążyć wrażliwy staw kolanowy. Ponieważ każdy przypadek może być inny, wszelkie decyzje i zalecania należą do lekarza lub fizjoterapeuty.
Czy można chodzić w ortezie bez kul?
Po doznaniu kontuzji i wystąpieniu dolegliwości bólowych należy niezwłocznie skonsultować problem ze specjalistą i ustalić dalsze kroki leczenia. Chodzenie w ortezie bez kul może być dopuszczalne np. po złamaniach w obrębie śródstopia, gdy pacjentowi zaleci się ortezę typu but Walker, która jednocześnie stabilizuje staw i go odciąża. W przypadkach, kiedy orteza zabezpiecza staw kolanowy przed zgięciem powyżej pewnego kąta, nie wolno zdejmować ortezy na noc. Chodzić bez kul z ortezą można też przy drobnych zwichnięciach stawu, który zabezpieczony jest tylko miękką ortezą typu stabilizator. Dotyczy to np. sportowców, którzy przechodzą rekonwalescencję nie wymagającą leczenia. W niektórych przypadkach są oni w stanie kontynuować treningi z założoną miękką ortezą.
Jak wybrać odpowiednią ortezę i kule?
Ortezę należy wybierać wspólnie z lekarzem ortopedą lub fizjoterapeutą. Przy drobnych kontuzjach, jak niegroźne skręcenia i zwichnięcia stawu, wystarczą proste, miękkie stabilizatory. Po poważnych urazach, złamaniach czy zerwaniach więzadeł, konieczne jest noszenie specjalistycznych ortez z możliwością regulacji i usztywnienia, by zapobiec pogłębianiu się urazu. Orteza musi być też w odpowiednim dla pacjenta rozmiarze. Dlatego należy zmierzyć kończynę i wybrać odpowiednią wielkość danego modelu. W przypadku dzieci wybiera się modele typowo dziecięce, mniejsze, które oferują specjalistyczne sklepy medyczne.
Dobór kul jest dużo prostszy. Wystarczy ustalić z lekarzem czy mają to być kule łokciowe, czy pachowe. Przed zakupem trzeba też sprawdzić, czy zakres ich regulacji będzie odpowiedni do wzrostu pacjenta. Zarówno kule, jak i ortezy, powinny być atestowanym wyrobem medycznym, zakupionym w profesjonalnym sklepie ortopedycznym. Należy unikać produktów nieznanych marek z niepewnych źródeł. Tylko dobrej jakości wyroby gwarantują skuteczność leczenia i długie, bezawaryjne działanie.
