Jak zaprojektować podjazd dla wózków inwalidzkich? Przepisy i zalecenia.
Tylko z pozoru podjazd dla wózków inwalidzkich jest prostą do wybudowania konstrukcją, mającą umożliwić osobom starszym oraz niepełnosprawnym pokonywanie znaczniejszych wysokości tam, gdzie nie jest to możliwe w inny sposób. Prawidłowo zaprojektowana rampa dla wózków musi nie tylko być odpowiednio wyprofilowana i wkomponowana w przestrzeń, aby spełniała swoje zadania. Jednocześnie musi odpowiadać aktualnie obowiązującym przepisom prawa budowlanego i bieżącym rozporządzeniom dotyczącym infrastruktury w przestrzeni publicznej. Jakie są w takim razie przepisy i zalecenia dla tych, którzy planują taką inwestycję?
Podjazd dla wózków inwalidzkich to coraz częściej standard – gdzie można je wybudować?
W nowoczesnym budownictwie podjazd dla wózków inwalidzkich stał się niejako obowiązkową częścią architektury, umieszczaną jako integralna część budynku już na etapie jego projektu. W wielu przypadkach prywatne firmy, punkty i lokale usługowe starają się ułatwić życie osobom niepełnosprawnym, lepiej przystosowując posiadaną infrastrukturę do ich specyficznych potrzeb. W miejscach użyteczności publicznej, takich jak szpitale, placówki medyczne, szkoły czy urzędy, podjazdy dla niepełnosprawnych są wymagane prawem.
Podjazd można zastąpić niewielką platformą dla niepełnosprawnych, jednakże wybierana jest ona rzadko ze względu na konieczność przeprowadzania jej okresowych badań technicznych oraz nadzór UDT. Mimo że podjazd w tym wypadku oznacza jednorazową inwestycję i mniejszy kłopot podczas eksploatacji, trzeba pamiętać, że w jego przypadku należy ściśle przestrzegać zasad wyznaczonych przez przepisy prawa budowlanego.
Wymogi techniczne dla podjazdu dla wózków inwalidzkich
Jedną z najważniejszych kwestii podczas projektowania przemyślanego podjazdu dla wózków inwalidzkich jest jego kąt nachylenia konstrukcji. Z założenia dodatek ten ma niwelować wysokość w sposób optymalny dla osoby samodzielnie operującej wózkiem inwalidzkim. Należy przy tym brać pod uwagę również możliwości fizyczne różnych osób, dlatego kąt nachylenia takiego podjazdu, zgodnie z przepisami, nie może być większy niż 6%.
W praktyce oznacza to, że jeśli osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim ma do pokonania 5 standardowych stopni schodów o wysokości 60 cm, należy wybudować dla niej podjazd o długości 10 m. Co więcej, jeśli stopni do pokonania jest więcej, na podjeździe dodatkowo powinien pojawić się spocznik o długości 1,5 m, przeznaczony do odpoczynku. Wytyczne te związane są bezpośrednio z funkcjonalnością – jeśli nachylenie byłoby większe, to nie każdy niepełnosprawny miałby siłę sprostać wyzwaniu dostania się na szczyt wzniesienia. Dlatego warto zachować również zdrowy rozsądek i w przypadku bardzo dużych wysokości zastosować alternatywne metody transportu.
W jakich wypadkach przepisy wymagają wybudowanie podjazdu?
Zapisy w prawie jasno wskazują, że podjazd dla wózków inwalidzkich ma niwelować wysokości wynoszące ponad 50 cm, czyli więcej, niż 3 standardowe stopnie. Jeśli bariera dla osób niepełnosprawnych ma zostać zniesiona, trzeba liczyć się ze sporymi wydatkami, związanymi nie tylko z wykonaniem samego projektu budowlanego czy wydaniem pozwolenia przez stosowny urząd, ale przede wszystkim z samą inwestycją.
Trzeba również pamiętać, że odpowiednio wyprofilowany podjazd zabierze sporą ilość przestrzeni. Warto uwzględnić to np. przy tworzeniu miejsc parkingowych dla klientów.
Jakie kwestie należy wziąć pod uwagę przy budowie podjazdu dla wózków inwalidzkich?
Przygotowując projekt podjazdu dla wózków inwalidzkich, należy wziąć pod uwagę geometrię oraz niezbędne odległości, pozwalające na sprawną komunikację osób niepełnosprawnych. Aby jeden z nich swobodnie przejechał, potrzebna jest przestrzeń o szerokości 150 cm, a w przypadku dwóch mijających się wózków – 180 cm. Dokładne wytyczne co do budowy pochylni można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne. Jeśli podjazd ma zostać umieszczony w przestrzeni publicznej, a nie na prywatnej posesji, to powinien zapewniać szerokość ruchu minimum 1,2 m, a znajdujące się przy nim krawężniki muszą mieć wysokość minimum 0,07 m. Trzeba też pamiętać o umieszczeniu poręczy po obu stronach.
Projekt podjazdu dla wózków inwalidzkich – zagadnienia techniczne
W kwestii formalnej, podjazd dla wózków inwalidzkich wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, czyli złożenia stosownych wniosków oraz dokumentów w wydziale architektury przydzielonego administracyjnie starostwa powiatowego. Przed przystąpieniem do jakichkolwiek prac należy do urzędu złożyć przede wszystkim projekt, który jest tam weryfikowany pod względem zgodności z przepisami budowlanymi. Te będą dotyczyć nie tylko samej konstrukcji podjazdu, kątów nachylenia czy wykorzystanych materiałów budowlanych, ale również samego budynku, do jakiego będzie on dedykowany i takich spraw, jak zachowanie odległości.
Nierzadko zdarza się, że dodanie podjazdu dla wózków inwalidzkich wymaga sporej ingerencji w strukturę budynku i jest związane np. z przebudową ganku czy wyburzeniem dotychczasowych fundamentów, znajdujących się w tym miejscu. Projekt będzie wymagał wskazania dokładnych pomiarów oraz usytuowania, dlatego najlepiej jego sporządzenie powierzyć profesjonalnemu projektantowi. Zazwyczaj do tego rodzaju prac konieczne jest też zatrudnienie kierownika budowy oraz założenia dziennika budowy, a po zakończeniu inwestycji dokonanie urzędowego odbioru.
Jak dopasować rodzaj podjazdu do ilości wolnej przestrzeni?
Aby podjazd był z jednej strony praktyczny i jak najlepiej spełniał swoją funkcję, a z drugiej nie zabierał nadmiaru wolnej przestrzeni na posesji, warto w jego projekcie uwzględnić m.in. usytuowanie drzwi wejściowych. Jeśli jest ono zlokalizowane nieco z boku, najlepiej sprawdzą się podjazd usytuowany z boku, wzdłuż frontowej ściany. W przypadku wąskich i jednocześnie długich podejść do drzwi, warto podjazd ustawić bezpośrednio przed nimi, na wprost. Rozwiązaniem optymalnym, pozwalającym zaoszczędzić najwięcej miejsca, ale jednocześnie generującym największe koszty budowy, jest podjazd łamany, ze spocznikami.
