Wolność wyboru

Możliwość samodzielnego przemieszczania się i swobodnego uczestniczenia w życiu społecznym jest bardzo ważna. Nie każdy musi mieć na to ochotę, ale każdy, kto ma taką potrzebę, powinien mieć taką możliwość.

Czy jest coś istotniejszego? Możliwość swobodnego przemieszczania się w zakresie własnego domu lub mieszkania. Dla osób z niepełnosprawnością ten temat jest szczególnie istotny, bo niestety bywa trudny w realizacji.

Bariery architektoniczne

Osoby zmagające się z ograniczoną mobilnością każdego dnia napotykają na swojej drodze rozmaite bariery. W mieszkaniach są progi, za wąskie drzwi, schody. W łazienkach najczęściej montowane są węższe drzwi, dochodzi do tego brak odpowiedniego rozmieszczenia sanitariatów i ich niedostosowana wysokość montażu. Nawet korzystanie z własnego łóżka, staje się dla osoby, mającej problemy z samodzielnym poruszaniem się, prawdziwym wyzwaniem.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, bariery architektoniczne to wszelkie utrudnienia występujące w budynku i jego najbliższej okolicy, które ze względu na rozwiązania techniczne, konstrukcyjne lub warunki użytkowania, uniemożliwiają lub utrudniają swobodę ruchu osobom z niepełnosprawnością. Z częścią z nich można sobie poradzić.

Likwidacja barier

Celem likwidacji barier, w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR), są środki z PFRON przenaczone na ten cel. Osoby z niepełnosprawnością mogą ubiegać się o dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych. Oprócz orzeczenia o niepełnosprawności wnioskodawcy, potrzebne będzie zaświadczenie lekarskie, że likwidacja barier jest wymagana w przypadku danego pacjenta oraz posiadanie prawa własności lub stałe zameldowanie beneficjenta w lokalu, w którym dofinansowanie miałoby zostać zrealizowane. Czasami niezbędna też jest zgoda właściciela lokalu. 

Istnieje ogólne rozporządzenie, ale szczegółowe warunki zakresu pomocy ustalane są w poszczególnych powiatach. 

Wysokość dofinansowania do likwidacji barier architektonicznych wynosi do 95% wartości realizowanego zadania, nie więcej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia. Zakres rzeczowy i finansowy prac w zakresie likwidacji barier architektonicznych określa dokładnie weryfikowany kosztorys.

Co z dofinansowania

W zakresie likwidacji barier architektonicznych można dofinansować między innymi likwidację progów w mieszkaniu, likwidację różnic poziomów ciągów komunikacyjnych, wymianę ościeżnic i drzwi, wymianę podłóg na antypoślizgowe. Można starać się również o dofinansowanie do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego wspomagającego codzienne funkcjonowanie. Mogą to być zarówno poręcze lub uchwyty do pomieszczeń sanitarnych, jak i  podnośniki, czy nawet windy schodowe. 

Jak urządzić łazienkę dla osoby niepełnosprawnej?

Urządzając łazienkę dla osoby niepełnosprawnej, należy przemyśleć wszystkie elementy wnętrza. W kontekście użytkownika poruszającego się na wózku ważna jest odpowiednia szerokość drzwi oraz brak progu i różnicy poziomów podłogi na całej przestrzeni. Kolejną kwestią do przeanalizowania jest wysokość, na jakiej umieszczone zostaną umywalka i sedes. W celu optymalizacji warunków ich użytkowania, należy też pomyśleć o montażu odpowiednich uchwytów i poręczy. Niezależnie od tego czy zdecydujemy się na demontowalny uchwyt przytoaletowy, czy cały system mocowań do ściany, dodatkowa opcja podparcia będzie niezastąpiona. Jeśli z łazienki ma korzystać osoba niepełnosprawna lub starsza, najlepiej zrezygnować z wanny. Jeśli tylko jest możliwość, zamontujmy prysznic, to jedyna bezpieczna forma dla osób z niepełnosprawnoscią. Oczywiście prysznic musi być wyposażony w bezpieczne siedzisko, taboret lub krzesełko, które zapewni stabilną podporę podczas kąpieli. Jeśli jednak z różnych względów chcemy pozostać przy wannie w łazience, zainwestujmy w siedzisko nawannowe. Na rynku są też dostępne półautomatyczne lub w pełni zautomatyzowane krzesełka i podnośniki, część z tych sprzętów dostępna jest wyłącznie w wersji dla dzieci, ale na przykład krzesło toaletowo-kąpielowe Heron będzie przydatne dla użytkownika ważącego do 130 kg. Rola tych sprzętów pomocniczych nie ogranicza się do pomocy w codziennej toalecie dla użytkownika, niezastąpione są w równym stopniu dla opiekuna, odciążając go fizycznie. 

Jak dostosować kuchnię dla osoby poruszającej się na wózku?

Na co zwrócić uwagę, ale kuchnia w domu była dostępna dla osoby z niepełnosprawnością? Brak progu utrudniającego wjazd lub wejście do kuchni, brak wąskich przestrzeni, przejechanie przez które byłoby problemem dla osoby na wózku lub z balkonikiem (przyjęło się, że minimalna przestrzeń do manewrowania dla osoby poruszającej się ma wózku wynosi 150 cm po obrysie koła) oraz brak niedostępnych dla takich osób szafek wiszących. Idealna byłaby niska zabudowa, z ogólnodostępnymi uchwytami, niższa lodówka oraz możliwość podjechania jak najbliżej blatu roboczego. Oczywiście nie wszystko jest możliwe do realizacji w dowolnej kuchni, ale każdy krok zrobiony w kierunku optymalizacji warunków w tym jednym z podstawowych pomieszczeń w mieszkaniu, jest inwestycją w większe zadowolenie, bo i samowystraczalność osoby z ograniczeniami w poruszaniu się. 

Jak zaaranżować sypialnię dla osoby ze specjalnymi potrzebami?

Najważniejszym zagadnieniem w sypialni powinien stać się łatwy dostęp do  wygodnego łóżka. Dla osób z niepełnosprawnością należy wybierać spośród wielu rodzajów łóżek rehabilitacyjnych. Ich budowa i funkcjonalność ułatwiają komfortowe korzystanie z tego podstawowego elementu sypialni. Sens posiadania specjalistycznego łóżka istnieje zawsze, gdy chcemy zapewnić komfort osobie z ograniczoną mobilnością, jak i jej opiekunowi. Takie sprzęty umozliwiają łatwiejsze podniesienie się, zmianę pozycji czy wygodniejsze ułożenie się w łóżku. Większość łóżek rehabilitacyjnych jest wyposażona w wysięgnik i pilota, co sprawia, że samodzielne podniesienie się jest znacznie łatwiejsze. Takie modele jak Alois umożliwiają obniżenie leża do poziomu podłogi, umożliwiając samodzielne korzystanie z łóżka tym, dla których taka pozycja wstawania byłaby łatwiejsza.

Niezastąpionym pomocnikiem w przenoszeniu się z miejsca na miejsce, na przykład z wózka na łóżko, jest podnośnik. W bardziej zaawansowanych wersjach można spotkać podnośniki, które przenoszą osoby niemogące poruszać się samodzielnie, po całym mieszkaniu, za pomocą wmontowanych w suficie lub pod sufitem szyn. Przewiezienie bez udziału osoby trzeciej z łóżka, prosto do łazienki na poranną toaletę, to z pewnością niemałe udogodnienie. Możliwe są dowolne konfiguracje z wybranymi długościami szyn prostych lub zakręcających. Bezpieczny montaż takich systemów zapewniają profesjonalne firmy. Jeśli, z różnych względów, nie jest to dla kogoś najlepsze rozwiązanie, można zaopatrzyć swoją sypialnię (i nie tylko) w ruchomy podnośnik transportowo -kąpielowy. Standardowe wersje są uniwersalne, przeznaczone do transportu, podnoszenia i opuszczania pacjentów. Ich podstawową zaletą jest kompaktowy rozmiar i prosta konstrukcja. Podnośnik można złożyć i przetransportować samochodem. 

Jak pomóc osobie niepełnosprawnej pokonać schody?

Jeśli osoba niepełnosprawna, starsza lub z ograniczoną mobilnością mieszka w domu wielorodzinnym, jedynym sposobem dla niej, aby wyjść na zewnątrz, jest skorzystanie w windy. Co jednak, gdy w budynku windy nie ma, ale są schody do pokonania? Nielepiej na co dzień mają osoby, dla których piętro własnego domu jest po prostu niedostępne. Nie zawsze można liczyć na dostępność, siłę czy nieograniczoną życzliwość sąsiadów i członków rodziny w zakresie  pomocy w pokonaniu bariery, jaką są schody.

Montaż tradycyjnej windy albo gruntowna przebudowa całej klatki schodowej najczęściej jest niemożliwa. Podobnie przebudowa czasem nawet bardzo stromych schodów w zakresie swojego domu. Gdy stoimy przed dylematem co robić, warto zapoznać się z tematem platform lub krzesełek schodowych. Obydwa te urządzenia można zamontować wewnątrz budynku, ale też na zewnątrz. Platformy przyschodowe oraz krzesła schodowe można dopasować do niemal każdego rodzaju schodów, szynę można zainstalować wzdłuż poręczy lub na ścianie. Urządzenia te są składane, więc nieużywane nie będą blokować przejścia innym użytkownikom.

Nareszcie wolni!

Najważniejsze, to uświadomić sobie, że niepełnosprawność lub jakiekolwiek problemy z poruszaniem się nie muszą oznaczać, że jest się od razu uwięzionym w czterech ścianach. Aby załatwić dofinansowanie do zlikwidowania barier, uniemożliwiających optymalne funkcjonowanie, potrzeba niestety najczęściej sporo cierpliwości i trochę finansów na wpłatę własną. Jednak zawsze będą to działania, które się opłacą. Inwestujemy we własne lepsze jutro!