Czy ortezę można zdejmować na noc? Poradnik dla pacjentów.
Odpowiednio dobrana orteza może być wybawieniem dla wielu pacjentów, którzy borykają się z bólem, urazami lub innymi schorzeniami układu ruchu. Jest to niezwykle pomocne urządzenie, które zapewnia stabilizację, wsparcie i ulgę w codziennym funkcjonowaniu. Jednak wiele osób zastanawia się, czy ortezę można zdejmować na noc, aby zapewnić sobie komfortowy sen i odpoczynek. Odpowiedzmy na to pytanie.
Jakie czynniki wpływają na to, czy ortezę można zdjąć na noc?
Orteza to specjalny aparat medyczny, który ma za zadanie stabilizować i wspomagać leczenie urazów lub chorób stawów. Może być ona stosowana na różnych częściach ciała, takich jak kolano, łokieć, nadgarstek, staw skokowy czy kręgosłup. W zależności od rodzaju i stopnia uszkodzenia stawu orteza jest noszona przez kilka tygodni lub kilka miesięcy. Jednym z najczęstszych pytań pacjentów noszących stabilizatory przez dłuższy czas jest: czy ortezę można zdejmować na noc?
Przede wszystkim, istotne jest zrozumienie, że każdy przypadek jest inny, a decyzję o zdejmowaniu ortezy na noc podejmuje lekarz lub fizjoterapeuta. Niezależnie od tego, czy nosisz ortezę na staw, kręgosłup, kończynę górną czy dolną, czynniki, które trzeba wziąć pod uwagę, to m.in.:
● rodzaj i cel stosowania ortezy,
● etapy leczenia stawu,
● zalecenia lekarza lub fizjoterapeuty,
● komfort i preferencje pacjenta.
W niektórych przypadkach orteza może być zdejmowana na noc, jeśli nie ma ryzyka pogorszenia stanu uszkodzonej kończyny lub jeśli lekarz tak zalecił. Zdejmowanie ortezy może być korzystne dla higieny skóry i zapobiegania odparzeniom lub otarciom. Jednak w większości przypadków orteza powinna być noszona również podczas snu, ponieważ zapewnia ona ochronę i unieruchomienie uszkodzonego stawu lub kości. Podczas snu pacjent często zmienia pozycję ciała, co może prowadzić do dodatkowego urazu lub opóźnienia gojenia się.
Rodzaj stabilizatora a możliwość jego zdejmowania na noc
Ortezy można podzielić na kilka rodzajów w zależności od ich funkcji i budowy. Wyróżniamy następujące ortezy.
● Ortezy stabilizujące — mają za zadanie unieruchomić lub ograniczyć ruchomość stawu po urazie czy operacji. Są zwykle sztywne lub półsztywne i zapinane na rzepy albo klamry. Przykładem takiej ortezy jest but typu Walker stosowany po zerwaniu ścięgna Achillesa.
● Ortezy korekcyjne — mają za zadanie poprawić ustawienie stawu lub kości w przypadku wad postawy czy deformacji. Są zwykle elastyczne i dopasowują się do kształtu ciała. Przykładem takiej ortezy jest orteza Hallux stosowana przy paluchu koślawym.
● Ortezy funkcjonalne — mają za zadanie wspomagać pracę stawu czy mięśni w przypadku osłabienia lub niedowładu. Są zwykle wykonane z materiałów sprężystych lub zawierają elementy mechaniczne. Przykładem jest orteza DonJoy stosowana przy niestabilności kolana.
Zależnie od rodzaju i celu używania ortezy, noszenie jej w nocy może być konieczne, zalecane lub obojętne. Zasadniczo im bardziej sztywna i unieruchamiająca jest orteza, tym większe prawdopodobieństwo, że trzeba ją nosić również w nocy. Natomiast im bardziej elastyczna i wspomagająca jest orteza, tym większa jest swoboda w jej zakładaniu i zdejmowaniu.
Etapy rehabilitacji stawu — kiedy ortezę można zdejmować na noc?
Kolejnym czynnikiem wpływającym na decyzję o noszeniu ortezy w nocy jest faza leczenia stawu. W zależności od tego, czy staw jest w trakcie gojenia się po urazie lub operacji, czy też jest już w fazie rehabilitacji lub profilaktyki, noszenie ortezy ma różne znaczenie.
W pierwszej fazie leczenia, kiedy staw jest jeszcze bolesny, obrzęknięty i niestabilny, noszenie ortezy w nocy jest praktycznie niezbędne, aby zapewnić mu ochronę i stabilizację. W tym okresie stabilizator pełni rolę gipsu lub opatrunku i nie powinien być zdejmowany bez zgody lekarza. Co więcej, zdejmowanie ortezy na noc może zwiększyć ryzyko dodatkowego uszkodzenia stawu lub opóźnić jego gojenie się.
W drugim etapie leczenia, kiedy staw jest już w trakcie rehabilitacji i odzyskuje ruchomość i siłę, noszenie ortezy w nocy może być zalecane, ale nie konieczne. Na tym etapie orteza pełni funkcję wsparcia i stabilizacji stawu, lecz nie ogranicza jego aktywności. Zdejmowanie jej na noc może być korzystne dla poprawy krążenia i odżywienia stawu, a także dla zapobiegania zanikowi mięśni lub przykurczom.
W przypadku kiedy staw jest już w pełni zrehabilitowany, a stabilizator pełni funkcję profilaktyczną, noszenie go na noc może być korzystne dla zapewnienia swobody i komfortu stawu oraz dla uniknięcia podrażnień skóry lub alergii.
Jak prawidłowo zakładać i zdejmować ortezę?
Zakładanie i zdejmowanie ortezy to czynności, które mogą wydawać się proste i oczywiste. W rzeczywistości jednak wymagają pewnej wprawy i uwagi. Nieprawidłowe założenie lub zdjęcie ortezy może spowodować nie tylko dyskomfort, ale także pogorszenie stanu stawu lub nawet jego uszkodzenie. Dlatego warto znać kilka podstawowych zasad dotyczących zakładania i zdejmowania ortezy, które pomogą uniknąć błędów i komplikacji.
● Przed założeniem ortezy należy upewnić się, że staw jest czysty i suchy, a skóra nie ma żadnych ran, otarć lub podrażnień.
● Sprawdź, czy orteza jest czysta i sucha, a jej elementy nie są uszkodzone lub zużyte.
● Niektóre ortezy mają możliwość regulacji długości, szerokości lub kąta nachylenia. W zależności od potrzeby dopasuj ortezę tak, aby nie była za ciasna ani za luźna.
● Zwróć uwagę na oznaczenia lewa/prawa strona czy przód/tył i załóż ortezę zgodnie z nimi.
● Należy unikać gwałtownych ruchów, szarpania lub ciągnięcia ortezy.
Po założeniu ortezy upewnij się, że jest ona dobrze dopasowana i umocowana oraz sprawdź, czy nie uciska nerwów, naczyń krwionośnych lub mięśni.
Podczas zdejmowania stabilizatora trzeba zachować te same zasady ostrożności i delikatności. Po zdjęciu ortezy należy sprawdzić stan stawu i skóry oraz ocenić ewentualne zmiany lub inne objawy.
Wybieramy najlepszą ortezę na kolano: przegląd najpopularniejszych modeli
Wybór najlepszej ortez na kolano zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta, typu urazu oraz rekomendacji specjalisty. Na rynku dostępne są różne modele ortez, w tym orteza stabilizująca, orteza z zawiasami czy orteza z regulowanym zakresem ruchu.
Chodzenie bez kul z ortezą: co mówią specjaliści?
Chodzenie bez kul w ortezie, zależy od wielu czynników i powinno być zawsze skonsultowane ze specjalistą. Ważne jest, aby nie obciążać zbytnio obszaru, który jest w trakcie leczenia. Lekarz czy fizjoterapeuta mogą zalecić stopniowe zwiększanie obciążenia, począwszy od chodzenia z kulami, a następnie stopniowe ich eliminowanie, w zależności od postępu rehabilitacji.
Czas noszenia ortez: Ile godzin dziennie jest optymalne?
Czas noszenia ortez zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju urazu, rodzaju ortez oraz rekomendacji lekarza. Czasem jest konieczne noszenie ortez przez cały dzień, innym razem tylko przez kilka godzin. Niezależnie od zaleceń, ważne jest, aby regularnie robić przerwy i ćwiczyć mięśnie, aby zapobiec ich zanikowi. Zawsze powinniśmy postępować zgodnie z zaleceniami specjalisty.
Podsumowanie
Celem ortezy jest zapewnienie ochrony, wsparcia lub poprawy funkcji, dlatego ważne jest ścisłe przestrzeganie zaleceń medycznych. Ważne jest, aby zrozumieć, że każdy przypadek jest inny, a decyzję, czy ortezę można zdejmować na noc, powinien podejmować lekarz, uwzględniając indywidualne potrzeby i wskazania medyczne pacjenta.
