Choroby układu żylnego to zjawisko powszechne wśród ludzi. Szacuje się, że łagodne objawy PChŻ (przewlekłej choroby żylnej), czyli tzw. pajączki, występują u 80% populacji. Problem żylaków dotyczy ponad 60% ludzi, a 1-5% osób cierpi na zaawansowane stadia choroby – niewydolność żylną i owrzodzenia.
Występowanie tych schorzeń związane jest z predyspozycjami genetycznymi, jednak wpływ na wystąpienie ich objawów ma prowadzony tryb życia. Jedną z metod zapobiegania i leczenia jest kompresjoterapia. Lektura tego artykułu przybliży zalety terapii, jej wskazania, przeciwwskazania oraz stosowane metody.

Zalety kompresjoterapii

Pod pojęciem kompresjoterapii należy rozumieć metodę leczenia oraz profilaktyki, polegającą na stosowaniu ucisku. Ta małoinwazyjna metoda służy do leczenia chorób układu żylnego: obrzęków limfatycznych, zakrzepicy żylnej czy żylaków.
Dzięki bandażowaniu lub regularnemu noszeniu produktów kompresyjnych dobranych przez lekarza, ciśnienie śródmiąższowe w kończynach ulega zwiększeniu. W efekcie płyn nie gromadzi się w dolnych odcinkach kończyn, nie powstają obrzęki, a obwód kończyn nie zwiększa się.
W wyniku stopniowanego ucisku krew płynąca w żyłach przemieszcza się do układu żył głębokich. Powoduje to odciążenie żył powierzchniowych, zmniejsza dolegliwości bólowe, redukuje napięcie i przenikanie płynu do tkanek.

Ta metoda terapii ma wiele zalet. Oto najważniejsze z nich:
– To nieinwazyjna, stosunkowo bezpieczna i nie wymagająca przyjmowania leków metoda leczenia.
– Kompresjoterapia przynosi poprawę komfortu życia pacjentów z problemami układu żylnego. Dolegliwości bólowe i dyskomfort zmniejszają się, przynosząc ulgę.
– Jest to terapia wspomagająca leczenie żylaków. Ucisk poprawia przepływ krwi w naczyniach, zmniejszając napięcie ścian naczyń krwionośnych.
– Ten rodzaj terapii może przyspieszyć proces gojenia ran czy owrzodzeń, dzięki lepszemu dopływowi krwi do uszkodzonych tkanek.
– Stymulując krążenie krwi, kompresjoterapia może zapobiec tworzeniu się zakrzepów w naczyniach krwionośnych.

Dla kogo zalecana jest kompresjoterapia?

Ta metoda profilaktyki i leczenia rekomendowana jest zarówno dla osób skarżących się na dolegliwości układu żylnego, jak i osoby, które zauważyły pierwsze objawy nieprawidłowej pracy żył.
Będą to osoby:
● prowadzące siedzący tryb życia czy wykonujące pracę stojącą,
● mające wśród najbliższych członków rodziny osoby chorujące na PChŻ,
● sportowcy i osoby aktywne fizycznie,
● kobiety w ciąży,
● pacjenci po niektórych zabiegach chirurgicznych,
● osoby, u których stwierdzono takie objawy jak: teleangiektazje, żylaki, obrzęki kończyn, owrzodzenia podudzi.
Kompresjoterapię warto rozpocząć już w momencie zaobserwowania pierwszych oznak zaburzeń pracy żył. Warto wówczas sięgnąć po profilaktyczne wyroby uciskowe – pończochy czy kolanówki.
W przypadku zaawansowanej przewlekłej niewydolności żylnej, objawiającej się owrzodzeniami goleni lub obrzękami, profilaktyka nie jest już wystarczająca i wdrażana zostaje kompresjoterapia przy użyciu bandaży uciskowych.

Bandaże kompresyjne dobierane są pod potrzeby pacjenta. Pod uwagę brany jest:
● typ obrzęku,
● choroby współistniejące,
● stopień aktywności pacjenta,
● preferencje i możliwości.

Przeciwwskazania do stosowania kompresjoterapii

Jako przeciwwskazania do wdrożenia tej metody leczenia wymieniane są:
● aktywne zapalenie skóry i tkanki podskórnej,
● zapalenie tętnic kończyn dolnych,
● świeża zakrzepica żylna,
● neuropatia cukrzycowa,
● uczulenie na materiały, z których wykonane są akcesoria wykorzystywane w terapii uciskowej.

Skuteczność kompresjoterapii

Kompresjoterapia jest skuteczna i ma niekwestionowane działanie prozdrowotne. Aby jednak ta metoda leczenia przynosiła oczekiwane skutki, należy skonsultować dobór odpowiedniego produktu z lekarzem flebologiem.
O ile konieczne będzie bandażowanie kończyn, musi ono zostać prawidłowo przeprowadzone, aby ucisk był równomierny, a pacjent nie odczuwał dodatkowego dyskomfortu związanego z nieprawidłowym założeniem bandaży. W zależności od zaawansowania objawów chorobowych kompresjoterapia prowadzona jest od kilku tygodni nawet do kilku lat.

Kompresjoterapia kończyn dolnych

Tę formę leczenia w przypadku kończyn dolnych stosuje się zarówno przy wskazaniach flebologicznych, jak i limfatycznych. Celem terapii jest:
● wsparcie pompy mięśniowej, która pomaga tłoczyć krew i limfę w kierunku serca,
● poprawa hemodynamiki (czyli przepływu krwi) z kończyn dolnych do serca,
● likwidacja zatorów żylnych i limfatycznych.
W terapii kończyn dolnych stosowane są gotowe wyroby o odpowiednim ucisku, bądź specjalne, elastyczne bandaże o krótkim naciągu. W zależności od metody bandażowania dodatkowo stosuje się bandaże podkładowe, opaski wyściółkowe czy nakładki chroniące kostki.

Odpowiedni nacisk warunkuje skuteczność terapii

O ile terapia ma charakter profilaktyczny, rekomendowane są wyroby uciskowe takie jak pończochy, podkolanówki czy getry. O wyborze odpowiedniego produktu uciskowego zadecyduje lekarz flebolog, po przeprowadzonym badaniu USG Dopplera kończyn dolnych. Aby prawidłowo dobrać produkt, mierzony jest ponadto obwód oraz długość kończyn. Istotne jest, aby najsilniejszy ucisk pojawił się w okolicy kostek i stopniowo zmniejszał się w kierunku pachwiny. W zależności od objawów stosuje się produkty uciskowe o wartościach 10 mm Hg – 50 mm Hg.