Rehabilitacja dzieci i jej wpływ na rozwój najmłodszych
Rehabilitacja dzieci to kluczowy aspekt rozwojowy najmłodszych. Zaniechanie jej lub nieprawidłowe działania mogą przynieść negatywne skutki w dorosłym życiu człowieka. Okres dziecięcy i niemowlęcy jest dynamicznym etapem kształtowania się ciała i osobowości dziecka. W przypadku wad wrodzonych, różnych dysfunkcji czy wypadku, należy niezwłocznie zorganizować odpowiednią rehabilitację dla dzieci. Pozwoli to na zachowanie sprawności w późniejszych okresach życia.
Cele rehabilitacji dla dzieci
Rehabilitacja ortopedyczna dzieci zajmuje się głównie korygowaniem wad postawy i leczeniem schorzeń układu ruchu. Zabiegi rehabilitacyjne w przypadku wrodzonych dysfunkcji mogą zaczynać się już po kilku dniach od urodzenia. Objęcie małego pacjenta wczesną opieką pozwala uniknąć lub zminimalizować przyszłe trudności rozwojowe. W przypadku najmłodszych rehabilitację wprowadza się też rutynowo, niekoniecznie w związku z wadami wrodzonymi. Dziecko po urodzeniu nie kontroluje wielu ruchów własnego ciała i nie zna prawidłowych wzorców.
Celem działań rehabilitacyjnych w okresie niemowlęcym jest głównie wypracowanie i utrwalenie prawidłowych schematów ruchowych. Tak więc, w początkowym okresie życia pomocne są działania fizjoterapeutyczne. Natomiast, kiedy zostały zdiagnozowane jakieś nieprawidłowości, które mogą w przyszłości negatywnie wpływać na funkcjonowanie aparatu ruchu, to tym bardziej rehabilitacja dziecięca musi być przeprowadzona. Diagnostyka, terapia i ćwiczenia ruchowe poprawią postawę ciała i wyrobią zdrowe nawyki u dziecka.
Kiedy potrzebna jest rehabilitacja dzieci?
Kompleksowa rehabilitacja najmłodszych obejmuje pomoc pacjentom z zaburzeniami wieku rozwojowego, problemami ortopedycznymi, genetycznymi i neurologicznymi. Placówki medyczne wykonujące zabiegi w tym zakresie posiadają odpowiedni sprzęt rehabilitacyjny dla dzieci. Wskazania do pomocy są wtedy, gdy u dziecka występuje któryś z następujących problemów:
- dysfunkcje aparatu ruchu (np. wady postawy, kręgosłupa),
- zaburzenia koordynacji ruchowej,
- zaburzenia integracji sensorycznej,
- nieprawidłowy rozwój psychomotoryczny,
- wrodzone wady rozwojowe wielu układów,
- wrodzona wada rozwojowa układu nerwowego,
- choroby metaboliczne układu nerwowego,
- zespół mikrozaburzeń czynności mózgu,
- zespół aberracji chromosomów,
- zaburzenia słuchu, mowy i wzroku.
Ortopedyczna rehabilitacja dziecięca
W przypadku problemów ortopedycznych u dzieci i nastolatków najlepszym działaniem jest terapia manualna, ruch i ćwiczenia wykorzystujące sprzęt do rehabilitacji dzieci. Poprawi to stan pacjenta borykającego się z płaskostopiem, okrągłymi plecami, skoliozą czy koślawością kolan i stóp. Korekta postawy na wczesnym etapie, kiedy nie został w pełni wykształcony aparat ruchu, jest najbardziej skuteczna. Dla niektórych dzieci jest to szansa na normalne funkcjonowanie w przyszłości, co pozwoli chodzić, biegać i uprawiać sport. Dostępny w placówkach sprzęt rehabilitacyjny dla dzieci umożliwia diagnostykę lekarską i fizjoterapeutyczną, ćwiczenia rehabilitacyjne, terapię manualną i wyrobienie zdrowych nawyków ruchowych. W rehabilitacji bardzo przydatne są sprzęty rehabilitacyjne takie jak poduszki specjalistyczne, piłki i taśmy do ćwiczeń oraz przyrządy do ćwiczeń.
Rehabilitacja dla najmłodszych dzieci
W przypadku niemowląt zabiegi rehabilitacji wymagają specjalnego i indywidualnego podejścia, ponieważ maluch nie jest w stanie samodzielnie powtarzać zadanych ruchów i ćwiczeń. Przy problemach u najmłodszych dzieci coraz częściej stosuje się metodę NDT Bobath. W trakcie tej terapii aktywizuje się całe ciało dziecka, co dostarcza odpowiednich doznań czuciowych i ruchowych. Jej celem jest zamiana odruchów nieprawidłowych na prawidłowe oraz utrwalenie zdobytych umiejętności. Terapia Bobath uczy też rodziców, jak powinna wyglądać opieka nad dzieckiem. Przy schorzeniach wymagających stałej korekty ciała używa się np. ortezy, stabilizatory i tzw. kostiumy rehabilitacyjne.
Terapia i nauka przez zabawę jest skuteczną pomocą w przypadku dzieci, które mają problem z przetwarzaniem informacji płynących z narządów zmysłu: słuchu, wzroku, węchu i dotyku. Kiedy zmysły reagują zbyt silnie lub za słabo, należy poprzez zabawę wymuszać na dziecku właściwą reakcję. Najmłodszym dzieciom pomaga też muzykoterapia, czyli terapia dźwiękiem. Rehabilitację dziecięcą rodzice powinni zawsze konsultować ze specjalistami.
